Özelleştirme, devletin ekonomi üzerindeki etkisini azaltmak ve özel sektörün gücünü artırmak için yapılan işlemlere denmektedir. Halk arasında kamu iktisadi teşebbüslerinin (KİT), özel sektöre devredilmesi olarak da bilinen özelleştirme işlemi, kamu yararına yapılan bir faaliyettir.

Bu faaliyetlerle ilgili düzenlemenin yapıldığı hukuk dalına ise özelleştirme hukuku denmektedir.

Bu kapsamda yapılan yasalar, özelleştirme ile ilgili faaliyetlerin yürütülmesi; özelleştirme yüksek kurulu ve özelleştirme idaresi başkanlığına verilmiştir. Bu işten elde edilen gelirler ise özelleştirme fonuna aktarılmaktadır.

Özelleştirme hukuku kapsamında verilen hizmetler genellikle ihalelerin hazırlanması veya iptal davalarının hazırlanması şeklinde olmaktadır.

Bu hizmetlerin bazıları şu şekilde sıralanmaktadır;

• Özelleştirme kapsamına alınmış olan kurumla ilgili yasal konuların hazırlanması ve sunulması
• Özelleştirilecek kurumun, özelleştirilme yöntemi konusunda hukuki destek sağlamak
• İhale aşamasında uygulanacak yasal adımlar hakkında yardımcı olmak
• İhalenin sonuçlanmasından sonra, yasal mevzuat gereği, ilgili yerlerden resmi izinlerin alınması
• Özelleştirme sonucunda meydana gelen sorunların çözümüne destek olmak
• Özelleştirme projelerinin denetimlerinin yapılması

Kamunun rolünün milli ekonomi içerisinde, en aza indirilmesine veya tamamen kaldırılmasına özelleştirme işlemi denmektedir. Özelleştirme işlemleri, piyasaya piyasa güçlerinin hâkim hale gelmesi için, devletin ekonomik faaliyetlerdeki etkisini sınırlandırmak maksadı ile yapılmaktadır.

Özelleştirmenin toplumsal amaçları şu şekilde sıralanmaktadır;

• Bütün kurum ve kurallarıyla, serbest piyasa ekonomisinin işlemesini sağlamak
• Kaynakların en elverişli şekilde dağılımını sağlamak
• Sermayenin tabana yayılmasını sağlamak
• Devletin gelirlerinin üretime yönlendirilmesi

Özelleştirmenin ekonomik amaçları şu şekilde sıralanmaktadır;

• Devleti KİT’lerin borç yüklerinden kurtarmak
• Devlete gelir sağlamak
• Vergiyi tabana yaymak
• Kamudaki iş gücü fazlalığını önlemek

Özelleştirmenin mali amaçları ise şu şekilde sıralanmaktadır;

• Toplumsal refahı optimize etmek
• Demokratikleşmenin hızlanmasına katkı sağlamak
• Yolsuzlukları önlemek

Özelleştirme işlemleri, devletin özelleştirme idaresi tarafından ve tek elden yürütülmektedir.

Özelleştirme uygulamaları ise şu şekilde yapılmaktadır;

• Blok satış
• Uluslararası kurumsal arz
• Halka arz
• IMKB’de satış
• Yarım kalmış tesis satışı
• Tesis varlık satışı
• Bedelli devirler